Londra Yunus Emre Enstitüsü: “Osmanlı İmparatorluğu ve İrlanda Meselesinin Ortaya Çıkışı”

Londra Yunus Emre Enstitüsü’nün 3 Mart Perşembe günü “Osmanlı İmparatorluğu  ve İrlanda Meselesinin Ortaya Çıkışı” konulu çevrim içi konuşma etkinliği gerçekleştirdi.

Etkinlikte; Trinity College Dublin, Yunus Emre Enstitüsü Kürsüsü Öğretim Üyesi Dr. Murat Şiviloğlu’nun konuşmacı olarak yer aldı.

Dr Murat Şiviloğlu, İrlanda’da yaşanan Büyük Kıtlık döneminde Sultan Abdülmecid’in İrlan-da halkına yaptığı ünlü yardımın dışında, iki ülke arasındaki ilişkinin çok az sayıda araştırmanın konusu olduğunu ifade ederek sözlerine başladı.

Dr Şiviloğlu, Osmanlı tarihi araştırmacılarının anlatımlarını ve farklı dönemlere ait arşiv ma-teryallerini dikkatli bir şekilde inceleyerek, erken modern dönemden yirminci yüzyıla kadar Osmanlı’nın İrlanda algısını analiz etti. Bu belgeler ve kanıtlar Osmanlı aydınları ve devlet adamları arasında İrlanda’ya büyük ilgi olduğunu göstermektedir. İrlanda’yı, Britanya ile ilişkilerinde yararlı olabilecek muhtemel bir bağlantı olarak gören Osmanlı Hükümeti İr-landa’da yaşanan gelişmeleri titizlikle takip etmiştir.

Konuşmasında ilk olarak karşılaştırmalı tarih açısından Osmanlı arşiv materyallerinin önemine odaklanan Dr Şiviloğlu daha sonra Osmanlı İmparatorluğu’nun genel olarak dış dünyaya ve özelde İrlanda’ya olan ilgisini tartışarak, 17. yüzyılda yaşamış ve tarih, coğrafya, bibliyografya alanında önemli çalışmalar yapmış bilim insanı Katip Çelebi’nin eser-lerini içeren büyüleyici bir örneğe değindi. İrlanda-Osmanlı tarihinin geniş bir dönemini kapsayan Dr Şiviloğlu, iki devlet arasındaki diplomatik ilişkilerin gelişimi hakkında detaylı bir analiz yaparak, iki ülke arasındaki ilişkinin 1808’den 1839’daki kadar hüküm süren Osmanlı Padişahı II. Mahmud’un ölümünden önceki ve sonraki dönem arasındaki hızlı değişimine dikkat çekti.

Dr Şiviloğlu ayrıca, 1840’larda İrlanda’daki Büyük Kıtlık sırasında Sultan Abdülmecid’in adaya gönderdiği erzak gemilerinin yanı sıra o dönem için çok yüksek bir miktar olan yak-laşık 1.000 sterlinlik cömert maddi desteği hakkındaki araştırmalarını da sundu. Ayrıca ko-nuyu tarihsel bağlamda, diplomatik ve politik bir perspektiften analiz ederek, bu tekil olayı tartışırken genellikle öne sürülen Şarkiyatçı anlatılara meydan okudu. Konuşmasını Osmanlı sonrası dönem ile sonlandıran Dr Şiviloğlu, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünün ardın-dan İrlanda ile yeni Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkilere de değindi.

İzleyicilerin Zoom, Facebook, YouTube ve Twitter’dan katılımıyla yapılan ve yoğun ilginin gösterildiği soru-cevap oturumu ile etkinlik sona erdi.

Murat Şiviloğlu şu anda Trinity College Dublin’de Yakın ve Orta Doğu Çalışmaları Bölümü, Yunus Emre Enstitüsü Türk Kültür Tarihi Kürsüsü’nde Yardımcı Doçent olarak görev yap-maktadır. Doktora eğitimini Cambridge Üniversitesi Tarih alanında Profesör Sir Christ Bayly’nin danışmanlığında tamamlayan Dr Murat Şiviloğlu’nun doktora tezi Cambridge Uni-versity Press tarafından Kamuoyu’nun Ortaya Çıkışı: Geç Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Toplum başlıklı bir monografi olarak yayımlanmıştır.