Demans: İngiltere’nin En Büyük Katili

İngiltere’de demans hastalarının sayısı, Haziran 2024 itibarıyla yarım milyonu geçti ve bu hastalık, ülkenin en büyük ölüm nedeni olarak öne çıkıyor. Dünya genelinde 55 milyondan fazla kişiyi etkileyen demans, İngiltere’de her ay yaklaşık 7.000 kişiye teşhis ediliyor. Bu durumun küresel sağlık maliyetlerinin 2050 yılına kadar neredeyse üç katına çıkması ve 2030 yılına kadar 2,8 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.

Demans, İngiltere’nin en büyük ölüm nedeni olup, İngiltere ve Galler’de bu hastalıktan ölen kişi sayısı diğer tüm nedenlerden daha yüksek. İskoçya’da ise koroner kalp hastalığından sonra ikinci sıradadır. Erkeklerin koroner kalp hastalığından ölme olasılığı demans nedeniyle ölümden biraz daha yüksek olsa da, 2012’den itibaren kadınlarda en fazla ölüme neden olan faktör demans olarak belirlenmiştir.

Bölgesel Farklılıklar

Demans teşhisi, yaşadığınız bölgeye göre değişiklik gösterebiliyor. İngiltere’de 65 yaş üstü demans hastalarının %65’ine teşhis konulmuşken, bazı bölgelerde bu oran %46’ya kadar düşebiliyor. Hükümetin hedefi, hastaların %66,7’sini teşhis etmekken, birçok bölge bu hedefin altında kalıyor. 2019’dan bu yana ülke çapında bu hedefe ulaşılmıştı.

Geçtiğimiz yıl, demans üzerine oluşturulan bir rapor, teşhis arayışında ve tanı alımında yapısal sorunların etkili olduğunu belirledi. Bu sorunlar arasında pratisyen hekime erişim, kültürel engeller, hafıza değerlendirmesi için bekleme süreleri, tanı sonrası destek eksiklikleri ve yetersiz tarayıcılar bulunuyor.

Genç Yaşta Demans

Demans teşhisi konulanların çoğu 65 yaşın üstündeyken, İngiltere’de her 14 demans hastasından biri genç yaşta bu hastalığa yakalanmış durumda. Erkeklerin genç yaşta demans teşhisi alma olasılığı kadınlardan %13 daha yüksek. 50 yaşın altındaki erkekler, aynı yaş grubundaki kadınlardan neredeyse iki kat fazla. Yaşlı grupta ise demans hastası kadınların sayısı erkeklerden fazla olup, 80 yaş ve üzerindeki kadınların sayısı erkeklerin iki katı. Ayrıca, beyaz etnik grubun diğer gruplara göre daha düşük teşhis oranına sahip olduğu görülüyor.

Demans Türleri ve Teşhis Sorunları

Demansın en yaygın türü Alzheimer ve İngiltere’deki demans teşhislerinin %42,4’ünü, İskoçya’da ise yaklaşık %62’sini oluşturuyor. Diğer yaygın türler arasında vasküler demans (%15,6) ve karışık demans bulunuyor. Ancak, Parkinson hastalığı ve Lewy cisimcikleri gibi bazı demans türleri teşhis edilmeden yaşamaya devam edebiliyor.

Küresel Sağlık Maliyetleri

Dünya nüfusunun artması ve yaşlanmasıyla birlikte, demans vakalarının 2050 yılına kadar üç katına çıkması öngörülüyor. Lancet’te 2022’de yayımlanan bir araştırma, demans hastası sayısının 2019’daki 57 milyondan 2050’de 153 milyona çıkacağını öngörüyor. Sahra Altı Afrika’daki artış nüfus artışına, Doğu Asya’daki artış ise yaşlanan nüfusa bağlı olarak gerçekleşecek.

Artan vaka yükü, sağlık hizmetleri maliyetlerini de artıracak. Alzheimer Derneği’nin yaptığı bir çalışma, İngiltere’de demansın maliyetinin 2040 yılına kadar 42,5 milyar sterlinden 90,6 milyar sterline çıkacağını tahmin ediyor. Küresel olarak, maliyetlerin 2030’a kadar yıllık 1,3 trilyon dolardan 2,8 trilyon dolara çıkması bekleniyor. Demans, İngiltere’nin en büyük sağlık sorunu olmanın ötesinde, dünya çapında acil bir küresel sağlık sorunu olarak öne çıkıyor.